ขออภัยที่เอาเรื่องที่หงุดหงิดใจมาเป็นกระทู้ ลองพิจารณาดูก๊อปเขามาครับผม
ผมไปเห็นหนังสือเลขที่ลูกใช้เรียนอยู่เกี่ยวกับเรื่องวงกลม มีการใช้คำว่า "เส้นผ่านศูนย์กลาง" แทนคำว่า "เส้นผ่าศูนย์กลาง" ผมเลยไปสั่งสอนว่าต้องเป็น "เส้นผ่าศูนย์กลาง" จึงจะถูกต้องตามความเข้าใจที่ได้เล่าเรียนมา และยังบอกลูกว่าครูที่โรงเรียนเขียนผิด และยังมีอีกหลายๆ คนเขียนผิดเป็นอย่างนั้น
วันนี้ได้มีโอกาสไปค้นหาในเว็บไซต์ของราชบัณฑิตยสถาน
rirs3.royin.go.th/coinages/webcoinage.php
ลองป้อน "เส้นผ่าศูนย์กลาง" แล้วสั่งค้นหา ผลคือไม่พบครับ
แต่ถ้าป้อน "เส้นผ่านศูนย์กลาง" แล้วจะหาพบครับ
โอ้สวรรค์เป็นพยาน นี่ถ้าผมไปต่อว่าครูที่โรงเรียนลูกว่าเอาอะไรผิดๆมาสอนลูกผม หน้าผมคงจะแตกเป็นเสี่ยงๆ ไปหมดแล้ว
เพิ่มเติมครับ
คำ diameter = "เส้นผ่านศูนย์กลาง, เส้นผ่ากลาง" มีอยู่ในหนังสือ
ศัพท์คณิตศาสตร์ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พิมพ์ครั้งที่๙
คำว่า "เส้นผ่าศูนย์กลาง" ที่ผมใช้มาตลอดชีวิต หรือที่ครูของผมทุกคนใช้หายไปเสียแล้ว
เนื่องจากศูนย์กลางเป็นสิ่งสมมติ จึงไม่มีรูปร่าง จึงไม่สามารถผ่าได้ เพราะเมื่อผ่าแล้วก็จะเกิดศูนย์กลางใหม่ ลองจินตนาการว่าศูนย์กลางขนาดเท่าลูกกอล์ฟ แล้วผ่าด้วยลวด ลวดก็จะใหญ่กว่าศูนย์กลางใหม่ ซึ่งสามารถผ่าด้วยเส้นผมได้ จึงไม่มีวันสิ้นสุด ดังน้นคำว่าเส้นผ่านศูนย์กลางจึงถูกต้องกว่า เพราะมันพาดผ่านไม่ได้ผ่ากลาง
เอจะอธิบายถูกไหมนี้
"เส้นผ่านศูนย์กลาง" เป็นการอธิบายการแบ่งสิ่งทีมีรูปร่างสมมาตรในทุกทิศทาง เช่นวงกลมหรือทรงกลม แต่กับรูปทรงอื่นๆ จะไม่ใช้เส้นผ่านศูนย์กลางเพราะรูปร่างไม่สมมาตรในทุกทิศทาง
และในเมื่อมันเป็นมาตรฐานของการวัดขนาดความยาว เส้นนี้จึงมีชื่อว่า
"เส้นผ่านศูนย์กลาง" ไม่ใช่ "เส้นผ่าศูนย์กลาง" ครับ
แต่มีการออกเสียงผิดเพี้ยนกันไปบ้าง ตามลักษณะของการใช้ภาษา ซึ่งเป็นเรื่องปกติ
ปัจจุบันแทบจะอนุโลมให้ใช้ได้ทั้งสองคำ
แต่ถ้าจะให้ถูกต้อง 100% ต้องเป็น "เส้นผ่านศูนย์กลาง" ครับ
เพิ่งเถียงกับพี่เมื่อวาน เรื่องผ่าน / ผ่า กันแน่
วันนี้ ขอขอบคุณทุกคนเลยนะค่ะ ที่ทำให้รู้ว่า ผู้ใหญ่ก็ไม่ได้ถูกซะทุกเรื่อง แถมยังพูดเหมือนเราเรียนมาจากที่ไหน กลายเป็นดูถูกซะอีก แบบนี้ ต้องเล่นบ้างแล้ว ให้หน้าแตก เป็นเสี่ยงๆ
ตั้งแต่เรียนมา ทั้งครู อาจารย์ ก็สอนว่า เส้นผ่านศูนย์กลางมาตลอด แต่เพื่อนในห้อง ยังคงพูดผิด เป็นเส้นผ่า อยู่เสมอ
เท่าที่สังเกต คนแก่ จะเรียกผิดมากกว่านะค่ะ
ที่ถูกต้อง คือ เส้นผ่านศูนย์กลาง
เท่าที่เรียนมา ก็สอนกันว่าเส้นผ่าศูนย์กลาง แต่อาจจะเป็นระบบเก่ามังเลยสอนกันแบบนี้ แต่ผมคิดว่าคนสมัยก่อนสอนได้ถูกต้องแล้ว
เรามาลองคิดดูว่าถ้าเราเอามีดผ่ามะนาวเราก็จะได้เส้นตรงเส้นหนึ่งที่เกิดจากการผ่า ซึ่งเส้นตรงนี้จะลากจากขอบหนึ่งไปยังอีกขอบหนึ่งเท่านั้น ดังนั้นเส้นตรงนี้เราก็น่าจะเรียกว่าเส้นผ่า แต่เราเรียกตามฝรั่งว่าเส้นคอร์ด แต่เมื่อเราผ่าตรงจุดศูนย์กลางของมะนาว เราก็น่าจะเรียกว่าเส้นผ่าศูนย์กลาง แต่ถ้าเราเรียกว่าเส้นผ่านศูนย์กลาง ซึ่งหมายถึงเส้นที่ลากผ่านจุดศูนย์กลางแต่ไม่ได้หมายความว่าเส้นนี้จะหยุดแค่ขอบของวงกลมเท่านั้นอาจจะเลยไปก็ได้ ซึ่งจะทำให้ความหมายผิดไป และเมื่อนำคำนี้ไปใช้ในการวัดขนาดของท่อแล้วน่าจะผิดมากขึ้น เช่นท่อมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 10 เซนติเมตร ซึ่งในความหมายคือขนาดจากขอบหนึ่งไปยังอีกขอบหนึ่งเท่านั้น
ผมคิดว่าคำนี้เป็นแค่ชื่อเท่านั้น เราควรจะตั้งมันถูกต้องสื่อถึงความหมาย ถ้าเรายังสับสนก็ควรจะเรียกตามฝรั่งไปเลยว่าเส้นไดอะมิเตอร์ เหมือนเส้นคอร์ด หรือจะตั้งให้มันสั้นเรียกง่ายๆแบบไทยๆก็ เส้นศูนย์กลาง ไปเลยก็จะดีกว่าไม
เส้นผ่าศูนย์กลางเป็นคำที่ยกเลิกไปแล้วอ่ะค่ะ
เดี๋ยวนี้ ใช้คำว่าเส้นผ่านศูนย์กลาง