หัวข้อ: นานาสาระกับนายพี (ประโยชน์การต่อแอมป์บลิด หน้า29นะครับ)

[อาร์ตี้_SMK.Entertainment_หนองบัวฯ]

ต้องขอโทษมากๆไม่ได้เข้าห้องนี้หลายวันครับ
ก่อนอื่นต้องย้อนไปยังหน้าที่ของมอนิเตอร์ก่อนนะครับว่ามีหน้าที่อะไร
  หน้าที่หลักๆของมอนิเตอร์ถ้าเกิดให้ผมทำจะให้เอาเสียงของดนตรีนั้นๆออก 100%และอื่นๆประมาณ60%
ถ้าอย่างที่ท่านว่าเอามาอินเสริทช่องนั้นๆ มันก็เป็นการปรับเสียงทับซ้อนกับอีคิว(ลูกบิดที่มิค)ที่มีตั้งแต่3-6ปุ่ม ถามว่าดีไหมมันก็ดี แต่มันเกิดประโยชน์น้อยมาก ดูตามรูปถ้าเกิดมอนิเตอร์หอนจะคัทอีคิวฝั่งไหนระครับ ฝั่งร้องหรือฝั่งกีต้าร์

[อาร์ตี้_SMK.Entertainment_หนองบัวฯ]

แล้วถ้ายังงี้เกิดมอนิเตอร์หอนจากการ feedback ผมคัทอีคิวก็จบ

[อาร์ตี้_SMK.Entertainment_หนองบัวฯ]

ลองอ่านข้อความของซาวด์เอนจิเนียมืออาชีพที่ลงนิตยาสารดูนะครับเกี่ยวกับการปรับมอนิเตอร์ยังไง อ่านหลายๆรอบนะครับ รับรองกระจ่างแน่นอน
 ออ ขอขอบคุณบทความคุณโต ติงต๊อง มา ณ ที่นี้ด้วยนะครับ
ในฐานะคนทำซาวด์ ผมเชื่อว่าทุกท่านที่ได้มีโอกาสทำงานในวงการนี้ทุกคนจะต้องเคยเผชิญหน้ากับนักดนตรีและนักแสดงในเรื่องระบบมอนิเตอร์มาบ้างแล้ว เพราะการปรับแต่งเสียงลำโพงมอนิเตอร์ให้ได้ถูกใจพวกเขาเหล่านั้นนั้นมันช่างเป็นเรื่องที่ยากเป็นอย่างยิ่งและเป็นปัญหาที่ไม่มีวันเถียงกันจบภายในโชว์เดียวอย่างแน่นอน

   ผมเองก็เคยมีปัญหาขนาดที่ว่านักดนตรีเดินลงมาชี้หน้าด่าผมถึงจุดคอนโทรลเลยหาว่าทำมอนิเตอร์ประสาอะไรเสียงกีตาร์กุห่วยฉิบหาย ขาดน้ำขาดเนื้อ เบสก็หาย ทำไมไม่เหมือนเมื่อวานและวันก่อน มรึงมาเป็นซาวด์มาได้ยังไง ทั้งๆ ที่ผมใช้ระบบเดิม ค่าการปรับเดิมๆและทำรอบโชว์ในสถานที่เดิมๆ ให้กับนักดนตรีวงนี้มา 5 วันติดต่อกันแล้ว    (อยากกระโดดต่อยมันนะแต่ไม่กล้า แหะๆ)     

   จากประสบการณ์ของผมที่ผ่านๆมา นักดนตรีทุกคนต้องการระบบมอนิเตอร์ที่มีความสมบูรณ์แบบ ตอบสนองความถี่ได้ครบถ้วนและโดยเฉพาะเสียงเครื่องดนตรีของตนจะต้องเป็นเสียงที่ตนต้องการ ความดังต้องมีมากพอที่จะเล้าโลมอารมณ์อยากแสดงของกุได้ และที่สำคัญ ต้องไม่มีหมาหรือเกิด Feedback เลยแม้แต่ครั้งเดียว ไม่งั้นกุจะเสียself

   จากประสบการณ์ของผมที่ผ่านมา ซาวด์ทุกคนต้องการจะทำระบบมอนิเตอร์ให้ค่อยที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ระบบจะได้ไม่มีหมา ซาวด์ไม่รก และที่สำคัญ นักดนตรีต้องไม่เรื่องมาก

   เมื่อเราเอาความต้องการของทั้งสองฝ่ายมาหาจุดร่วมกันปรากฏว่า มันตรงกันแค่ไม่ต้องการให้เกิดหมาเท่านั้น จากไอ้ความเหมือนกันแค่ข้อเดียวนี้แหละทำให้เกิดความขัดแย้งขึ้น ถึงแม้ว่าคุณเป็นซาวด์ให้กับวงดนตรีเฉพาะอยู่แล้วผมรับรองครับว่าทุกวันก็ยังมีปัญหาเกี่ยวกับระบบมอนิเตอร์ให้คุณได้ก้มๆเงยๆ แก้ไขได้ทุกวันแน่นอน ถึงแม้ว่าจะเครื่องเดิม ค่าเดิม สถานที่เดิมก็ตามเหอะก็แน่ล่ะ อุณหภูมิเปลี่ยน ความชื้นเปลี่ยน ความเคยชินโทนเสียงที่เกิดขึ้นก็เลยเบื่อกุวอนท์มากกว่านี้มันก็ใช้เป็นเหตุผลให้เกิดความขัดแย้งได้หมด อยู่ที่นักดนตรีจะยกเรื่องอะไรมาบ่นและคุณจะยกเหตุผลอะไรมาอ้าง มันก็เท่านั้นล่ะ

   ลองนึกภาพตามผมดูว่า ทำอย่างไรให้ระบบมอนิเตอร์เป็นไปตามที่นักดนตรีต้องการ แต่เราต้องดูแลในเรื่องความดัง   feedback และบาลานซ์

   คำตอบคือทำไม่ได้ครับ ไม่มีวันทำได้นอกเหนือไปจากนักดนตรีจะสวมหูฟังเล่น หรือใช้ IEM (In-Ear Monitor) ดังนั้นถ้าหากว่าปัญหาของระบบมอนิเตอร์ทำให้คนเบื้องหน้ารู้สึกหงุดหงิดแล้วเกินกำลังของเราที่จะตอบสนองความต้องการของพวกเขาแล้วล่ะก็ เป็นผมจะบอกกับเขาเลยทันทีว่า...

   “ไปหา หูฟังมาใส่แทนฟังมอนิเตอร์ ไป๊” หรือนิ่มนวลหน่อยก็ “เอ็งไปใช้ IEM โลด เซ็ทละไม่กี่หมื่นหรอก ปรับเสียงได้ตามที่ต้องการด้วยนะเออ” (ถ้าคุณกลัวเสียงานก็จงก้มหน้าก้มตาค้นหาวิธีแก้ปัญหาต่อไปก็แล้วกัน)

   เมื่อดูจากคำพูดข้างบนแล้วผมคงไม่ต้องถามหรอกครับว่าผู้อ่านคิดยังไง ขนาดผมเขียนเองยังคิดเลยว่าผมโคตรหยิ่งอ่ะ แต่ทำไงได้มันเป็นเรื่องจริงครับ นักดนตรีเขาต้องการศิลปะ แต่ของเรานอกจากจะศิลปะแล้วต้องพ่วงความรู้ทางด้านวิทยาศาสตร์เข้าไปด้วยอีกต่างหาก โดยเฉพาะงาน PA ยิ่งต้องอาศัยความรู้ทางวิทยาศาสตร์มากกว่าในสตูดิโอ อย่าลืมว่าเรากำลังเล่นกับพลังงานเหลายพันวัตต์อยู่ ถ้าหากพลาดแล้วนอกจากอุปกรณ์จะเสีย ดีไม่ดีความเสียหายทางชีวิตและทรัพย์สินจะเกิดขึ้นเป็นเงาตามตัวด้วยอีกต่างหาก

   ดังนั้น ก่อนที่คุณจะพูดอะไรท่ามกลางความขัดแย้งนี้ คุณต้องมั่นใจเสียก่อนว่าคุณทำงานตามหลักวิทยาศาสตร์ได้อย่างถูกต้อง และได้พยายามอย่างเต็มที่แล้ว ไม่งั้นนอกจากจะเสียลูกค้า เสียงานแล้ว อาจจะมีคนมาว่าคุณเป็นไก่อ่อนก็ได้ อย่าลืมว่าอาชีพเราก็เป็นเพียงแค่ฝ่ายสนับสนุน ดังนั้นหน้าที่หลักของซาวด์ทุกคนคือสนับสนุนการแสดงของคนเบื้องหน้าให้เต็มที่ที่สุดและยังมีหน้าที่ควบคุมความเสี่ยงที่มีโอกาสเกิดขึ้นกับพวกเขาเหล่านั้นจากระบบในความควบคุมของเราไม่ให้เกิดขึ้นอีกด้วย

   ผมเคยเจอกระทั่งวงดนตรีที่ขอเสียงมอนิเตอร์ทุกตัวเพิ่มขึ้นถึง 8dB ทั้งๆ ที่เล่นเพลงแนวเดียวกันและเพลงที่เล่นแรงเท่ากันกับวงที่เพิ่งลงจากเวทีก่อนหน้า ลองคิดตามผมดูว่า 8dB พลังงานเพิ่มขึ้นถึงสองเท่ากว่าเกือบสามเท่า (3dB = พลังงานเพิ่มขึ้น 1 เท่า) ถ้าคุณอยู่ในสถานการณ์เดียวกับผมจะยอมปรับให้ตามความต้องการของพวกเขาหรือไม่ ตอนนั้นเห็นเขาวอนท์ก็เลยจัดไปให้ 1 ดอกปรากฏว่าลงเวทีมามือกีตาร์หูอื้อเข้าโรงพยาบาลเลยครับ พ่อแม่เขายังคิดจะมาเอาเรื่องกับผมอีก โชคดีว่าพยานแวดล้อมที่รู้เห็นเหตุการณ์นี้เยอะเขาเลยไม่ฟ้อง (นี่ถ้าหากว่าตอนเถียงถันมีแค่ผมกับพวกเขานะ ชัวร์ป้าบเลยว่าป่านนี้คดียังติดอยู่ที่ศาลแน่ๆ)

   เอาล่ะ ผมว่ามาเข้าเรื่องกันเลยดีกว่าเนอะ ผมอยากให้ทุกท่านได้ลองทำตามวิธีของผมทั้งหมด เชื่อว่าจะสามารถช่วยให้ท่านรีดเอาขีดความสามารถของระบบมอนิเตอร์ออกมาได้อีกไม่มากก็น้อยครับ เชื่อเหอะว่าระบบมอนิเตอร์มีอะไรมากกว่าการเกิด feedback  แล้วค่อย cut equalizer ครับ
ตั้งลำโพงมอนิเตอร์จากทิศทางการรับของไมโครโฟน   

     ก่อนที่ผมจะบอกเหตุผลเรามาพิจารณาทิศทางการรับเสียงของไมโครโฟนที่นิยมใช้กันดีกว่าว่าทำไมการตั้งลำโพงตามทิศทางการรับเสียงไมโครโฟนจึงสำคัญนัก การวางตำแหน่งลำโพงมอนิเตอร์ไม่ได้เป็นเพียงแค่วางเอาเท่ห์นะครับ
ทิศทางการรับเสียงแบบ Cardioid จะรับเสียงอย่างเต็มที่ที่ด้านหน้าของไมโครโฟน และจะไม่รับอะไรเลยที่ด้านหลังของมัน ดังนั้นถ้าเราจะตั้งมอนิเตอร์ก็จะต้องตั้งอยู่โดยให้มุมของมอนิเตอร์อยู่ด้านหลังของไมโครโฟน หรือพูดง่ายๆ ก็คือเอาด้านที่ไมโครโฟนรับเสียงน้อยที่สุดหันเข้าหาลำโพงนั่นเอง

   ส่วนทิศทางการรับที่เป็น Super Cardioid หรือ Hyper Cardioid การวางจะแตกต่างกันออกไปเพราะด้านหลังของไมโครโฟนจะยังคงรับเสียงอยู่ แต่จะไปบอดตรงด้านข้างของไมโครโฟนแทน ดังนั้นการตั้งลำโพงมอนิเตอร์จะต้องตั้งเป็นทรง V-Shape ครับ (หากลำโพงไม่พอสามาถใช้เพียง 1 ตัวตั้งด้านใดด้านหนึ่งของตัว Vได้)  มุมการตั้งระหว่างไมโครโฟน Super กับ  Hyper จะต่างกันอยู่เล็กน้อย ถ้าหากว่าศึกษาข้อมูลของไมโครโฟนที่เรามีใช้ให้ดี ก็จะรู้ครับว่าจะต้องตั้งมอนิเตอร์อย่างไรให้มีหมาเกิดน้อยที่สุด

   ไม่ใช่รู้ข้อมูลของไมโครโฟนแล้วจะได้ตั้งมอนิเตอร์แบบทิ้งลืมก็ยังไม่ถือว่าถูกต้องนะครับ แต่ก็มีชัยไปกว่าครึ่งมากกว่า ถ้าหากว่ายังมีปัญหา feedback อยู่อีกก็ให้ลองบิดๆ ตู้ลำโพงและเปลี่ยนมุมเล็กน้อย ดีไม่ดีหมาจะวิ่งหนีไปหมดเลยเพียงแค่เลื่อนบิดลำโพงแค่ไม่กี่นิ้วไม่กี่องศาครับ
ระยะห่างของนักดนตรีกับมอนิเตอร์ก็สำคัญ

   ถือว่าเป็นความเข้าใจผิดของนักดนตรีส่วนใหญ่ที่ต้องยืนชิดหน้าตู้มอนิเตอร์เพื่อที่จะได้ยินเสียงดังๆ ความจริงแล้วจะต้องมีระยะห่างระหว่างคนกับตู้เหมือนกับเป็น Sweetspot จุดน้อยๆ บนเวทีด้วยครับ ลองจินตนาการตามผมดูว่านักดนตรีเดินมาชิดหน้าตู้ ก็จะได้ยินแต่เสียงกลาง แต่ไม่ได้ยินเสียงแหลมเพราะปากฮอร์นมันมีมุมกระจายเสียงไม่มากพอที่จะเก็บพื้นที่ชิดหน้าตู้และไม่ได้ยินเสียงเบสเพราะระยะห่างระหว่างคุณกับมอนิเตอร์ยังไม่มากเท่ากับความยาวคลื่นความถี่ย่านต่ำใดๆ เลย ก็เหมือนกับระบบ PA ที่ฟังใกล้ๆไม่ค่อยมีเบส แต่เมื่ออยู่ไกลๆ เบสตรึมถือว่าใช้องค์ความรู้พื้นฐานเหมือนกันครับ

   และเชื่อผมเถอะว่าถ้านักดนตรีสามารถหาจุด Sweetspot สำหรับการฟังลำโพงมอนิเตอร์บนเวทีได้ ความดังของระบบมอนิเตอร์และความจำเป็นต้อง Cut EQ จะน้อยลงอย่างเห็นได้ชัดเลยล่ะครับ

   ถ้าหากว่าความกว้างและความลึกของเวทีไม่อำนวยต่อการหาจุด Sweetspot ที่ว่าผมก็ขอแนะนำให้หาอะไรสักอย่างมาหนุนตู้ให้แหงนหน้าขึ้นกว่าเดิม (อย่างในรูปผมใช้ฝา rack) ก็จะสามารถแก้ปัญหาได้(บ้าง)เหมือนกัน โจทย์ที่เราต้องคิดก็คือ ทำยังไงให้หูของนักดนตรีอยู่ในมุมเดียวกันกับทวีตเตอร์เพื่อที่จะได้ยินความชัดเจนและความครบถ้วนของเสียงครับ

CUT EQ แต่พอดี
   การปรับแต่ง EQ ให้กับมอนิเตอร์เพื่อป้องกันการเกิด feedback นั้น ซาวด์หลายท่านจะตัดความถี่นั้นลงจนสุด โดยที่ไม่รู้เลยว่าการทำแบบนั้นทำให้นักดนตรีหลงคีย์ได้ง่ายๆ เรามาดู Chart ความสัมพันธ์ระหว่างความถี่กับช่วงตัวโน๊ตกันดีกว่า ซึ่งรูปที่ให้มาอาจจะเล็กเกินไป ทุกท่านสามารถหาชาร์ตนี้ได้ใน google ใช้ keyword ว่า frequency of musical notes ครับ

   สมมุติเราตรวจพบว่าระบบมอนิเตอร์ของเราเกิด feedback ที่ 440Hz ซึ่งเป็นความถี่ fundamental ของโน๊ต A4 แล้ว Cut EQ ย่านนั้นลงจนสุด จะส่งผลให้นักดนตรีไม่ได้ยินเสียงโน๊ตตัวนั้นเลยครับ แล้วคุณลองคิดตามผมดูว่าถ้าหากหอนหลายย่านแล้ว cut ทิ้งดิ่งทุกย่านนักดนตรีจะเหลืออะไรฟังครับ นอกจากเสียงมอนิเตอร์ขุ่นๆ เดี๋ยวก็รู้ว่าคีย์ไหน เดี๋ยวก็ไม่รู้ เล่นหลงร้องหลง เรื่องเหล่านี้ล่ะครับส่งผลให้การแสดงบนเวทีออกมาไม่ได้ดีเท่าที่ควร นักดนตรีก็หงุดหงิด เราก็หงุดหงิดบ่นว่ามันเพ้ออะไรวะ ท้ายที่สุดแล้วก็เสียกันทั้งงานครับ

   สำหรับผมเวลาที่จะ cut monitor ผมจะลดความถี่ย่านที่เป็นปัญหาลงจนหมดแล้วจะเผื่อไว้ประมาณ ขีดนึง (2dB) กันเหนียวเท่านั้นเพราะถ้าเราลดหมดก็จะเกิดปัญหาอย่างที่ผมอธิบายไว้ ระบบมอนิเตอร์ไม่หอนก็จริงครับ แต่คนที่งิ่ดน่ะดันเป็นนักดนตรีแทนแถมคนที่จะโดนเป็นแพะก็คือพวกเราเหมือนเดิมอยู่ดี

เตี๊ยมให้ดีโดยเฉพาะนักร้อง
   ตัวนี้สำคัญเลยครับเพราะว่านักร้องนี่แหละมีอัตราเสียงต่อความล้มเหลวในระบบมอนิเตอร์มากที่สุด เพราะเขาจะต้องเดิน ต้องย้ายตำแหน่งไมโครโฟนตลอดเวลา แถมบางพฤติกรรมก็มีอัตราเสี่ยงสูงมาก เช่นกำหัวไมค์ แหย่ไมค์ไปหน้ามอนิเตอร์ ทางที่ดีผมต้องให้เตี๊ยมเลย ไม่เตี๊ยมมีปัญหาแน่ๆ ก็บอกเขาไปตรงๆล่ะว่าถ้าทำอย่างนั้นมันเสี่ยงนะ เป็นไปได้ถ้ารู้สึกตัวก็ระวังไว้หน่อย หรือถ้าในงานเดียวกันมีหลายวง มีหลายการแสดง ผมใช้วิธีเขียนใส่กระดาษแปะไว้บนพื้นเวทีเลยว่าห้ามหันไมค์เข้าหามอนิเตอร์ กรุณาอย่ากำหัวไมค์ เชื่อมั้ยครับว่าตั้งแต่ผมใช้วิธีนี้มาแทบไม่มีปัญหาจากนักร้องเกิดขึ้นเลย แต่คุณจะต้องมีจิตวิทยาในการพูดกับพวกเข้าเหล่านั้นให้ดี เพราะบางครั้งการกระทำที่เป็นการเสี่ยงต่อระบบดันเป็นบุคลิกภาพหรือเอกลักษณ์ส่วนตัวของเขาไปแล้วนี่สิ อันนั้นต้องมานั่งหาทางออกร่วมกัน ห้ามเราแสดงอาการไม่ยอมรับในบุคลิกภาพเหล่านั้นเด็ดขาด ไม่งั้นภัยจะมาถึงตัวได้ง่ายๆ

ส่งท้าย
   นอกจากทริคต่างๆ ที่ผมได้แนะนำมาแล้ว การทำระบบมอนิเตอร์ที่มีประสิทธิภาพยังต้องอาศัยความรุ้อื่นๆ อีกทั้งตัวซาวด์และนักดนตรี ไม่ว่าจะเป็นการ Balance ตัวเองของวงดนตรี / การเปิดหน้าตุ้ให้ดังแต่พอดี / สายลำโพงต่อถูกต้องไม่กลับเฟส / ลำโพงอยู่ในสภาพที่ดี ซ่อมด้วยอะไหล่ที่เป็นรุ่น(แท้)เหมือนกัน /ความเอาใจใส่ของซาวด์ ฯลฯ เรื่องพวกนี้ยังคงต้องนำมาพิจารณาด้วยอยู่ดี ถ้าหากคุณสามารถควบคุมรายละเอียดปลีกย่อยพวกนี้ได้แล้ว รับรองว่าจบครับ ดีไม่ดีมอนิเตอร์ไม่มีหมาแต่ PA ดันมีหมาแทนเหมือนผมก็ได้ 555+

                              ด้วยจิตคารวะ
                              โต ติงต๊อง
                           ttatoto@live.com

[อาร์ตี้_SMK.Entertainment_หนองบัวฯ]

ที่มาของข้อมูล
http://www.buktoe.net/forums/index.php?PHPSESSID=0305605d067209859b03a49b5079b136&topic=13.msg24;topicseen#new

[อาร์ตี้_SMK.Entertainment_หนองบัวฯ]

และส่วนมาก เขาก็ใช้อย่างี้แหละครับ
สมมุติ ถ้า งานใหญ่ อย่างวงออเคสต้า มีเป็น100อินเสริท เราจะไม่ต้องใช้ อีคิว 50 ตัวเชียวหรือ หรือเพียงแต่แยกมอนิเตอร์เป็นกรุ๊ปแล้วแยกการควบคุมเอา

[มือใหม่เด็ก ก.ร.]

ขอบคุณครับท่านได้ความรู้หลายๆเ้ดอครับ 

[D-JAM SOUND]

ขอขอบคุณสำหรับความรู้ครับ

[pimrawee]

กระทู้ดีๆมีสาระแบบนี้ดันไว้ก่อนครับ 

[อาร์ตี้_SMK.Entertainment_หนองบัวฯ]

นานมาหละมีท่านหนึ่งต้องการคู่มือเจ้าตัวข้างล่างนี้
แล้วก็มีพี่cosivakanได้อนุเคราะส่งมาให้ ก็เลยจัดการลงซะเลย
ตามไปดูครับ

[อาร์ตี้_SMK.Entertainment_หนองบัวฯ]

[อาร์ตี้_SMK.Entertainment_หนองบัวฯ]

[อาร์ตี้_SMK.Entertainment_หนองบัวฯ]

[อาร์ตี้_SMK.Entertainment_หนองบัวฯ]

วันนี้แค่นี้ก่อนนะครับติดธุระไว้จะมาต่อใหม่ครับ

[อาร์ตี้_SMK.Entertainment_หนองบัวฯ]

มาแล้วววววว
มาต่อกับ3ทางเลยครับ

[อาร์ตี้_SMK.Entertainment_หนองบัวฯ]